تغییر عادت های رفتاری به روش کوچینگ
تعریف دقیق عادت از دیدگاه روانشناسان
عادت، اهرمی قدرتمند بوده که می‌تواند زندگی ما را بسیار تحت تأثیر قرار دهد. اگر بخواهیم عادت را از دیدگاه روانشناسان تعریف کنیم، می‌بايست بگوییم عادت یک عملکرد یا نقشه ذهنی است که می‌تواند جنبه مثبت یا منفی داشته باشد.
عادت درواقع به عملی گفته می‌شود که همه ما بارها و بارها آن را تکرار می‌کنیم و در بسیاری از موارد نیز ممکن است از وجود آن کاملاً بی‌اطلاع باشیم. همه ما عادت‌های خوب و بد زیادی داریم که می‌توانند تغییرات زیادی در زندگی ما ایجاد کنند. چراکه هر عادت نتیجه‌ای در پی دارد و گاهی ترک برخی عادات می‌تواند برای رشد و پیشرفت ما در زندگی بسیار مفید باشد.
به همین دلیل است که امروزه در علم کوچینگ، معمولاً کوچ‌ها سعی می‌کنند به مراجع کمک کنند تا بسیاری از عادات رفتاری خود را ترک کنند. حذف عادت‌های بد در هر شرایطی برای ما مفید خواهد بود؛ اما همیشه هم عادات ما آسیب‌زننده نیستند.
به‌طورکلی عادات به دو گروه مثبت و منفی تقسیم می‌شوند. عادات مثبت شامل موارد زیادی می‌شوند. برای مثال لبخند زدن، سحرخیز بودن، کتاب خواندن، ورزش کردن و … همگی جزو عادات مفیدی هستند که هر فردی باید تلاش کند تا آن‌ها را در خود ایجاد کند. چراکه ورزش کردن موجب سلامت ما می‌شود، سحرخیز بودن در موفقیت تأثیر چشمگیری دارد، لبخند زدن روحیه ما را تقویت می‌کند و کتاب خواندن نیز علم ما را افزایش می‌دهد. عادات منفی نیز موارد متعددی هستند که اگر در زمان مناسب ترک نشوند، می‌توانند بسیار زیان‌آور باشند.
مثلاً مواردی مثل تنبلی، مسواک نزدن، مصرف فست‌فود و مواد غذایی مضر، عدم نظافت و رعایت بهداشت، تماشای بیش‌ازحد فیلم و سریال و … همگی می‌توانند ازجمله عادات بد و آسیب‌زننده محسوب شوند.
در علم کوچینگ معمولاً عادات مثبت یا منفی برای هر فردی متفاوت است. به‌گونه‌ای که شاید عادات رفتاری مثبت شما، برای یک شخص دیگر کاملاً منفی باشند و حتی بلعکس این مسئله نیز امکان دارد. چراکه هر فردی ویژگی‌های شخصیتی خاصی دارد و عادات منفی و مثبت او بر اساس شخصیت رفتار و عملکرد او تعیین می‌شوند.
کوچینگ، روشی مؤثر در تغییر عادت‌های رفتاری آسیب‌زننده
هر فردی در زندگی دارای عادات رفتاری آسیب‌زننده‌ای است که شاید خود نیز از آن‌ها اطلاعی نداشته باشد. پس هیچ شخصی وجود ندارد که هیچ عادت رفتاری منفی و مضری نداشته باشد. برای اینکه بدانید بیشتر عادت‌های منفی دارید یا عادت‌های مثبت، می‌بايست عملکرد خود را تجزیه‌وتحلیل کنید. ابتدا باید بررسی کنید که آیا از عملکرد خود کاملاً رضایت دارید؟ همان‌طور امورتان را طبق برنامه پیش برده‌اید؟ به موفقیت‌هایی که در ذهن داشته‌اید رسیده‌اید؟ اگر پاسخ بله است، به شما تبریک می‌گوییم.
شما شخصی موفق و توانمند هستید که اکثریت عادات شما مثبت و سازنده هستند؛ اما اگر پاسخ خیر است، باید هر چه سریع‌تر به فکر ترک عاداتی باشید که نه‌تنها ثمری در زندگی شما ندارند، بلکه گاهی بسیار آسیب‌زننده نیز هستند. یکی از روش‌هایی که با کمک آن می‌توانید به بهترین شکل و در کوتاه‌ترین مدت‌زمان عادات رفتاری منفی خود را حذف کنید، کوچینگ است.
حتماً برای شما هم بارها سوال شده که چگونه عادات بد را تغییر دهیم؟ آیا عادت‌ها قابل‌تغییر هستند؟ بله قطعاً به روش کوچینگ شما در حذف و ترک عادات منفی خود موفق خواهید بود، به شرطی که از یک کوچ حرفه‌ای و متخصص کمک بگیرید. در اینکه عادات اهرمی قدرتمند هستند، هیچ شکی وجود ندارد.
اما قدرت، ظرفیت و توانایی‌های یک فرد، برای ترک و حذف عادات منفی و جایگزینی آن‌ها با عادات مفید و سازنده، بسیار بیشتر است؛ اما هر فرد برای اینکه بتواند عادت منفی خود را به‌آسانی ترک کند، نیاز به ابزاری دارد تا موجب تسهیل این امر برای او شود.
در اینجاست که کوچینگ وارد عمل می‌شود. کوچ‌ها به‌عنوان یک تسهیل‌گر عمل نموده و کمک می‌کنند تا مراجع بینش و آگاهی زیادی نسبت به عادات منفی خود داشته باشند. سپس با راهکارهای سازنده‌ای که توصیه می‌کنند، مراجع را در اصلاح عادات رفتاری خود یاری می‌نمایند.
در حالت کلی تشخیص اینکه بدانیم یک عادت خوب است یا بد، بسیار دشوار است. چراکه عادات سال‌ها با ما همراه بوده‌اند و به ناخودآگاه ما راه‌یافته‌اند. کوچ در ابتدا سعی می‌کند با طرح سؤالات مفید، موجب کشف عادات منفی در شما شود.
علت اهمیت کمک گرفتن از یک کوچ حرفه‌ای در زمینه ترک عادات رفتاری، دشوار بودن حذف این عادات است. چراکه این عادات بخش مهمی از شخصیت ما را تشکیل می‌دهند و در اینجاست که نقش کوچینگ در حذف آن‌ها پر‌رنگ‌تر می‌شود.
مهم‌ترین علت دشوار بودن ترک عادات رفتاری منفی
ترک نمودن عادات رفتاری منفی حتی باوجود بهره‌گیری از علم کوچینگ، بازهم امری دشوار و چالش‌برانگیز خواهد بود. دلیل آن‌هم کاملاً به عملکرد ذهن ما مرتبط می‌شود.
ذهن انسان به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که سعی می‌کند همواره فعالیت‌هایی که به نظر لذت‌بخش‌تر، آسان‌تر و نتیجه‌بخش‌تر به نظر می‌رسند را انجام دهد. معمولاً بسیاری از عادات منفی مثل تنبلی، استراحت بیش‌ازحد و … که به ما احساس راحتی می‌دهند و آسان‌تر به نظر می‌رسند. درنتیجه ذهن نیز همواره ما را به سمت انجام این عادات سوق می‌دهد.
حال اگر یک عادت لذت‌بخش نیز باشد، قطعاً در ذهن ما تثبیت می‌شود. تثبیت یک عادت نیز معمولاً ترک و حذف آن را دشوار‌تر می‌کند. به همین دلیل است که وقتی می‌خواهیم یک عادت منفی را ترک کنیم، معمولاً با چالش‌های فراوانی روبرو می‌شویم و ذهن سعی بر تثبیت آن دارد.
اما بلعکس وقتی می‌خواهیم یک عادت مثبت را در خود ایجاد کنیم، معمولاً ذهن مقاومت می‌کند و سعی می‌کند ما را از انجام آن عادت بازدارد؛ اما در حالت کلی کوچینگ راهکارهای ساده و آسانی را به شما ارائه می‌کند که با کمک آن‌ها بتوانید ذهن خود را کنترل کنید و بر آن تسلط کامل داشته باشید.