بیزینس کوچ یا مشاور کسب و کار کیست؟

کوچ در اصطلاح به معنی مربی بوده و کوچینگ هم یعنی مربی‌گری یا مشاوره دادن. از آنجایی که امروز هر فردی در هر زمینه‌ای نیاز به یک راهنما و مشاوره دارد تا مسیر خود را درست رفته و به اشتباه و خطا نیافتد لذا اهمیت استخدام یک بیزینس کوچ دوچندان شده است. معمولا کوچ کسب و کار که با نام‌های دیگری مانند: مشاور کسب و کار، کوچ کسب و کار، بیزنس کوچینگ، کوچ تبلیغات و کوچینگ دیجیتال مارکتینگ نیز شناخته می‌شود، حضور پر رنگی در تمامی فعالیت‌ها و کسب و کارها به خصوص بیزینس‌های آنلاین خواهد داشت.

مربیگری کسب و کار، کوچینگ کار آفرینی یا بیزینس کوچینگ یکی از انواع کوچینگ است. در این نوع از کوچینگ، مربی به کلاینت خود که می‌تواند مدیر یا کار آفرین باشد، کمک می‌کند تا به اهداف خود که می‌تواند بهبود عملکرد شرکت، افزایش فروش و یا مشتری باشد برسد. کوچینگ کسب و کار یا بیزینس کوچینگ Business Coaching شاخه‌ای است که در آن مربی، صاحبان کسب و کارها را در بخش‌های مختلف سازمانی از جمله: فروش و تولید، مدیریت، ایجاد تیم، برنامه‌ ریزی های بلند و کوتاه مدت، بازاریـابی و دیجیتال مارکتینگ و بسیاری موارد دیگر با استفاده از تکنیک‌ها و تجربیات خود هدایت و رهبری می‌کند.

چگونه بیزینس کوچ می‌تواند به من کمک کند؟

یک مربی کسب و کار یا همان بیزینس کوچینگ می‌تواند با ارائه دیدگاهی بیرونی، عینی و سازنده از موقعیت‌تان به شما کمک کند. تجارت موضوع متنوعی است و مربیان مختلفی را خواهید یافت که در موضوعات مختلف تخصص دارند بنابراین اصلا نگران این موضوع نباشید زیرا به راحتی می‌توانید کوچ متناسب با کسب و کار خود را پیدا کرده و به پیشرفت در حوزه کارتان برسید.

بیزینس کوچ چه کاری انجام می‌دهد؟

استارت‌آپ‌ها موقعیت خطرناکتر و حساس‌تری دارند و تقریباً نیمی از آن‌ها در سه سال اول شکست می‌خورند لذا قرار گرفتن در مسیر درست و آزمون و خطاها با ریسک کمتر می‌تواند در موفقیت آنان بسیار تاثیر گذار باشد لذا آنچه که برای استارت‌اپ‌ها و صاحبان کسب و کار جدید و نوپا اهمیت دارد وجود یک بیزینس کوچ و یا همان کوچ کسب‌وکار است. گام برداشتن به طور همزمان و مطابق یک برنامه و استراتژی موفق با یک کوچ کسب و کار می‌تواند موفقیت آنان را تا حدودی تضمین کند و ریسک خطرات جبران ناپذیر را کاهش دهد.

مطابق آمار و گزارشات وجود کوچ کسب و کار در موارد زیر توانسته تاثیر بسزایی در فعالیت یک شرکت داشته باشد:

لذا چنانچه در هر یک از موارد بالا احساس ضعف دارید این را بدانید که با داشتن یک کوچ بیزینس به راحتی می‌توانید آن را به نقطه قوت خود تبدیل کنید.

تجزیه تحلیل کسب و کار

تعریف POV (Point of View):

در این مرحله از خدمات بیزینس کوچینگ، مشاوره کسب و کار، تمامی موارد و شرایط موجود را بررسی کرده و نظر شخصی خود را متناسب با تجربیاتش در اختیار مراجعه کننده خود قرار می‌دهد.

تدوین RTM:

در قدم بعدی که تدوین RTM است، بیزینس کوچ شروع به استخراج نیازمندی‌ها می‌کند. یعنی با پرسش و پاسخ‌هایی که میان بیزینس کوچ و مشتری صورت می‌گیرد نیاز و خواسته‌های اصلی مراجعه کننده به دست آمده و بعد از آن استراتژی‌ها و اقدامات اجرایی لازم صورت می‌گیرد. استخراج نیازمندی‌ها اولین قدم و مهم‌ترین قدم در مراحل تجزیه و تحلیل کسب و کار است.

برنامه ریزی و مدیریت نیازمندی‌ها:

بعد از استخراج نیازمندی‌ها در مرحله تدوین RTM، حال نوبت آن است که بیزینس کوچ با در نظر گرفتن نیازها اقدام به برنامه ریزی کند. بیزینس کوچ باید بتواند برنامه‌ای مشخص کند که هم واقعی بوده و هم اینکه کاملا قابل اجرا باشد زیرا برنامه‌ای که خیلی دور از دست باشد عملا هیچ وقت پیاده سازی نخواهد شد و کار به جایی نخواهد برد.

تجزیه تحلیل بودجه و سرمایه گذاری:

یکی دیگر از مواردی که در شروع کار مهم است بررسی موارد مالی و بودجه شرکت است زیرا در بسیاری از اقداماتی که انجام می‌شود باید حتما بودجه سازمان را در نظر داشت. بدون برآورد بودجه و امکانات سازمان ادامه راه می‌تواند سخت‌تر باشد و مشکلاتی در مراحل بعدی ایجاد نماید.

تحلیل رقبا:

با تحلیل رقبا می‌توان فهمید که چه جایگاهی داریم و به کجا باید برسیم. تحیلی رقبا نکته کلیدی و مهمی است زیرا می‌تواند در برنامه ریزی‌های ادامه راه موثر باشد. با تحلیل رقبا، بیزینس کوچ اطلاعاتی از وضعیت بازارتان و همچنین نقاط قوت و ضعف رقیبانتان به دست خواهد آورد.

تدوین BC:

با تدوین و نوشتن BC یا همان Business Case که به معنی بررسی شرایط و اقدامات اولیه شرکت است می‌توان تمامی اقدامات، برنامه ریزی و استراتژی‌های اولیه را تا حدودی مشخص نمود.

تکامل و اعتبار سنجی راه‌ حل‌ها:

 تکامل و اعتبار سنجی راه‌ حل‌ها آخرین مورد از خدمات بیزینس کوچ در فاز تجزیه تحلیل کسب کار است که بعد از اعتبار سنجی می‌توان مراحل بعدی را پیاده سازی کرد.

استراتژی‌ و تکنیک‌های لازم جهت آنالیز و تحلیل کسب و کار

تکنینک SWOT:

تحلیل SWOT که مخفف Strength Weakness Opportunity Threat  که به معنی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید است. با این تکنیک می‌توان نقاط قوت و ضعف خود را کشف به طوریکه از نقاط قوت و فرصت‌ها استفاده و نقاط ضعف را تقویت کرد. همچنین مواردی که در بازار کار مشتری به عنوان یک تهدید است از آن دوری نمود.

تکنینک PESTEL:

تکنیک PESTEL که مخفف شده عبارت P سیاسی (Political)، E اقتصادی (Economic)، S اجتماعی (Social)، T تکنولوژیک (Technological)، E محیطی (Environmental)، L قانونی (Legal) است و در جهت بررسی عوامل موثر محیطی کاربرد دارد.

تحلیل MOSCOW:

تحلیل MOSCOW که مخفف شده عبارت Must Have (باید)،  Should Have (مواردی که بهتر است انجام شود و یا مواردی که در حد پیشنهاد بوده و به اندازه مورد قبل خیلی فورس نیست)، Could Have (مواردی که می‌تواند انجام شود) و همچنین Won’t Have this time (مواردی است که فعلا ضرورتی برای انجام آن وجود ندارد) می‌باشد از این تکنیک در اولویت بندی نیازها استفاده می‌شود.

تحلیل MOST:

تحلیل MOST که مخفف شده عبارت  یا  Misssion (ماموریت)، object  (هدف)، strategy (استراتژی) و tactic  (تاکتیک) است و در جهت تعیین اهداف و استراتژی‌ها مشخص می‌شود. به نوعی می‌توان گفت که قلب هر اقدامی توسط یک بیزینس کوچ به دست آوردن اهداف و استراتژی‌ها می‌باشد.

هدفگذاری

یکی دیگر از خدمات بیزینس کوچینگ هدفگذاری است که به ترتیب موارد گفته شده در پایین باید انجام شود:

جلسه برین استورمینگ یا طوفان مغزی Brain Storming:

 در این مرحله از خدمات بیزینس کوچینگ که جلسه برین استورمینگ یا طوفان مغزی Brain Storming است کوچ کسب و کار با کمک بیزینس کیس نوشته شده در مرحله اول، باید با مراجعه کننده خود داشته باشد تا بتوانند نقشه راه خود را مشخص‌تر کرده و برنامه ریزی کنند.

تدوین Mind Map:

نقشه ذهنی یا مایند مپ، یک روش تصویری برای نمایش ایده‌ها و مفاهیم است تا کمی از پیچیدگی کار بکاهد و مسیر واضح تری را در اختیار مراجعه کننده قرار دهد.

هدفگذاری با روش SMART:

هدفگذاری با روش SMART از جمله یکی از مهم‌ترین اقدامات و خدمات بیزینس کوچینگ است اسمارت که کوتاه شده specific measurable attainable realistic timely است این عبارت یعنی این که بیزینس کوچینگ یا مشاوره کسب و کار باید برنامه ریزی مشخص، قابل اندازه گیری، قابل انجام، واقع بینانه، مدت دار و روشنی را در اختیار مراجعه کننده خود قرار دهد.

مدیریت انتظارات:

مدیریت انتظارات از جمله مهمترین اقدام بعد مشخص شدن پلن هدفگذاری است زیرا هدفگذاری که خیلی کمال گرایانه باشد، شاید نتواند راه به جایی ببرد لذا این نکته بسیار مهم است که حتما باید انتظارات خود را کاملا ایده آل در نظر بگیرید تا بتواند اجرایی شود.

ارائه گزارش و بررسی و اصلاح:

در فاز آخر هدف‌گذاری که از جمله اقدامات و خدمات بیزینس کوچ یا مشاور کسب کار است، می‌توان به گزارش نهایی و بررسی و اصلاح پلن هدف‌گذاری اشاره نمود تا در صورت تایید بتوان برنامه ریزی را آغاز کرد.

برنامه ریزی

در این مرحله از برنامه ریزی باید اقدامات قابل انجام مشخص شود تا بتوان آن را در فاز اجرا عملی کرد. این مرحله فرآیند و دستور کار مشخص می‌شود.

تهیه و تدوین فرآیند سازی و مدل کاوی:

فرایند کاوی یعنی فرایندها مدل شده و تجزیه و تحلیل شوند به طوری که کسب و کار‌ها به شکل درستی سازماندهی شوند تا تحقق اهداف صورت بگیرد.

تهیه و تدوین استراتژی:

تهیه و تدوین استراتژی جز یکی دیگر از حیاتی‌ترین و اساسی‌ترین خدمات مشاور کسب و کار است زیرا قلب یک پروژه نامیده می‌شود و تمامی امور اجرایی فقط و فقط بسته به همین استراتژی‌ای است که مشخص می‌شود.

تهیه و دستور کار:

بعد از مشخص شدن استراتژی، مشاور کسب و کار می‌تواند دستور کار را برای اجرا ارئه دهد.

تدوین BPMN:

تدوین BPMN که کوتاه شده business process model and notation است و به این معنی می‌باشد که متخصصین سعی می کنند که از کلیه تخصص‌های موجود در نمادهای مختلف بهره جویند و بهترین ایده‌ها را از آن‌ها گرفته، ادغام کرده و به یک ‌‌notation استاندارد یگانه تبدیل نمایند. در نهایت این فرم می‌تواند بعد از مشخص شدن به افراد مسئول جهت اجرا پلن و موارد برنامه ریزی شده ارائه شود.

اجرا

فاز آخر خدمات بیزینس کوچینگ مرحله اجراست. اجرا شامل مواردی است که به ترتیب در پایین آورده شده و با ارائه آنان توسط مشاور کسب و کار به کلاینت می‌توان گفت استارت کار به طور عملی آغاز شده و اولین قدم در مسیر موفقیت برداشته خواهد شد.

تهیه گانت چارت اجرایی:

گانت چارت (Gantt Chart) یا نمودار گانت ابزاری برای مدیریت پروژه بوده که هدف آن ساده‌سازی پروژه‌های پیچیده و پر تسک می‌باشد. به عبارت دیگر گانت چارت اجرایی در واقع نمایه‌ای تصویری از کارهایی است که در طول پروژه، برنامه‌ریزی شده و مطابق آن تمامی امور پیش خواهد رفت.

تهیه بوم کسب و کار:

بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) ابزاری مدیریتی و کارآفرینانه است که به شما اجازه می‌دهد مدل کسب و کار خود را طراحی کرده و نشان دهید.

موارد قابل بررسی در تهیه بوم کسب و کار به شرح زیر است:

  ۱) تعیین چهارچوب بوم کسب و کار

 ۲)تعیین بخش‌های ۹ گانه بوم کسب و کار

بخش‌های 9 گانه بوم کسب و کار

تدوین road map :

رود مپ یا همان نقشه راه از جمله دیگر خدمات بیزینس کوچینگ است که باید توسط مشاور کسب و کار مشخص شود تا بتوان پا در یک مسیر مشخص و برنامه ریزی شده برداشت.

استراتژی‌های لازم در تهیه رود مپ یا نقشه راه یک کسب و کار شامل:

تدوین برند بوک:

برندبوک خط مشی کلی و همچین استانداردها و دستورالعمل‌های کلی برند را مشخص می‌کند. به عبارت دیگر مجموعه‌ای از اصول و قوانین است که نحوه فعالیت یک برند را مشخص می‌کند. در ادامه به بررسی برخی موارد ذکر شده در تدوین برند بوک می‌پردازیم:

تهیه دیکشنری داده Data Definition Matrix:

در این مرحله همانطور که واضح است مشاوره کسب و کار می‌تواند یک دیکشنری از داده های مورد نیاز و قابل بررسی را به کلاینت خود انتقال دهد تا ساختار داده‌ها مشخص شود.

تدوین BP:

تدوین PB با نام بیزینس پلن Business plan که به معنی پلن و طرح کسب و کار است توسط بیزینس کوچ و یا مشاوره کسب و کار ارائه می‌شود تا در نهایت هویت برند، استراتژی‌ها، نقشه راه، رقبا و اقدامات ضروری برای انجام مشخص شود. درواقع با داشتن یک بیزینس پلن کامل می‌توان به مواردی از جمله : زمان استارت پروژه، اندازه گیری ارزش سرمایه گذاری در پروژه، جذب سرمایه گذار، توسعه کسب و کار و اهداف بلند و کوتاه مدت پی‌برد.

بیزینس پلن به دو صورت درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می‌شود که در ادامه به طور کامل موارد آن را خواهیم گفت.

استراتژی درون سازمانی بیزینس پلن:

هنگام نوشتن موارد درون سازمانی بیزینس پلن از تکنیک‌هایی همچون : تکنیک MOST جهت بررسی اهداف و استراتژی‌ها، تکنیک SWOT بررسی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید و در آخر تکنیک MOSCOW جهت اولویت بندی نیازها استفاده می‌شود تا تمامی موارد سازمان را به طور دقیق ارزیابی نماید.

استراتژی برون سازمانی بیزینس پلن:

هنگام نوشتن موارد برون سازمانی بیزینس پلن از تکنیک‌هایی همچون : تکنیک PESTEL جهت بررسی عوامل محیطی، تکنیک CATWOE جهت شناخت مشتریان و پرسونای مخاطب استفاده می‌گردد.

بازاریابی و فروش:

در این مرحله با داشتن بیزینس پلن می‌توان بازاریابی و فروش را آغاز کرد. در آخرین مرحله خدمات بیزینس کوچینگ می‌توان ارتباط با ذی نفعان و ارتباط با مشتری و همچنین فرآیندهای B2B و یا B2C را آغاز کرد.

مدیریت سایت، شبکه‌های اجتماعی و سئو

برای مشتریانی که می‌خواهند کسب و کار خود را اینترنتی کنند بهتر است در مرحله اول سایت طراحی کرده و سپس جهت جستجوی بهتر در گوگل توسط کاربران اقدامات سئو، تبلیغات و دیجیتال مارکتینگ انجام شود.

اتوماسیون سازمانی

اتوماسیون سازمانی نیاز به بررسی اقداماتی همچون تدوین چارت سازمانی، پیاده سازی سیستم CRM، بهبود اتوماسیون اداری، تهیه و تدوین دستور کار و همچنین فرآیند سازی و مدل کاوی دارد.

مشاوره و آموزش پرسنل

برخی کسب و کارها نیاز است که حتما به پرسنل مطالبی آموزش داده شود تا به پیشرفت کسب‌و‌کار مدیران کمک کند این آموزش‌ها می‌تواند به عنوان مثال سئو باشد. اگر پرسنل سئو را آموزش ببیند بنابراین حتما محتوای سئو بیس شده و اصولی را در سایت آپلود کرده و اعتبار و ارزش سایت و کسب‌و‌کار خود را ارتقا می‌دهد.

مخاطبان بیزینس کوچینگ چه کسانی هستند؟

مخاطبان بیزینس کوچینگ درواقع مدیران عامل، مدیران ارشد، صاحبان کسب و کار و کار آفرینان و هر کسی که نیاز دارد جایگاه کسب و کار شرکت و سازمان خود را ارتقا دهد، می‌باشد. لذا این افراد برای اینکه در حوزه فعالیت خود رشد داشته باشند نیاز به یک مشاوره کسب و کار چه در مرحله شروع کار و چه در مرحله پایان دارند.

ویژگی‌های مهم در انتخاب یک بیزینس کوچ!

ویژگی‌های مهم در انتخاب یک بیزینس کوچ را قبل از انتخاب مشاور خود حتما در نظر داشته باشید. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل:

• دستیابی به اهداف بلند و کوتاه مدت در بازه زمانی مشخص توسط کوچ کسب و کار
• ارائه بازخورد به فرد مراجعه‌کننده به جهت تعیین میزان پیشرفت
• اعتماد دو طرفه میان مشاوره کسب و کار و مشتری
• بالا بودن سطح دانش و تجربه کوچ کسب و کار
• برقراری ارتباط موثر با کلاینت
• علاقه مند بودن به یادگیری
• صداقت و درستکار بودن
• داشتن مهارت اجتماعی
• به چالش انداختن فرد
• شنونده خوب بودن
• توانایی حل مسئله

آیا واقعاً بیزینس کوچ به رشد کسب و کارم کمک می‌کند؟

در پاسخ به سوال اینکه بیزینس کوچینگ به رشد کسب و کارم کمک می‌کند یا نه باید گفت که در دنیای پررقابت و پیچیده امروز چنانچه از یک مشاور و راهنمای کاربلد و حرفه‌ای استفاده نشود می‌توان در طی مسیر با مشکلات بسیاری رو به رو شده و گاها این مورد پیش می‌آید که از اهداف و خواسته‌های خود دور خواهید ماند.

لذا باتوجه به اهمیت موارد گفته شده در بالای صفحه،  یکی از مهم‌ترین موارد در شروع کسب و کار خود به خصوص استارت آپ‌ها داشتن یک بیزینس کوچ و یا مشاوره کسب و کار است. بیزینس کوچ می‌تواند نکات طلایی در جهت پیشرفت کارتان ارائه دهد، نکاتی که برای خود کارفرما قابل مشاهده نیست، درواقع ذکر همین نکات است که می‌تواند معجزه بیزینس کوچ باشد.